مطالعات گذشته نشان داده اند مورچه ها نسبت به اعضای لانه ای که نزدیکتر هستند رفتار پرخاشگرانه تری نسبت به اعضای لانه ای که دورتر هستند نشان می دهند. تیمی از دانشمندان به رهبری دکتر فولکر نهرینگ از دانشگاه فرایبورگ تصمیم گرفتند علت آن را بررسی کنند. آنها نمونه ای از مورچه های سیاه باغ هستند (لاسیوس نیجر) در شرایطی قرار گرفتند که برخی از آنها با اعضای لانه خود و برخی دیگر با اعضای یکی از دو لانه رقیب روبرو شدند.
جلسات کوتاه بود. اما پنج روز تکرار شد. در این مدت رفتار تهاجمی مانند گاز گرفتن، پاشیدن اسید یا باز کردن فک ها به عنوان تهدیدی برای مورچه ها در خارج از لانه افزایش یافت. سپس محققان هر سه گروه مورچه ها را برای ملاقات با مورچه ها در لانه A فرستادند.
مورچه هایی که قبلاً با مورچه های لانه A مواجه شده بودند در این مرحله نسبت به مورچه هایی که فقط با اعضای لانه یا مورچه های لانه B روبرو شده بودند رفتار تهاجمی تری نشان دادند. ملاقات مورچه ها از لانه B باعث نشد که مورچه ها رفتار تهاجمی تری نسبت به مورچه ها از لانه A نشان دهند. بنابراین فقط ملاقات با مورچه ای از لانه دیگر باعث تهاجمی شدن مورچه ها نشد.
مورچه ها بوی مورچه هایی را که با آنها برخورد می کنند به یاد می آورند.
وقتی مورچه‌های لانه‌های خارجی مشروط شدند که نتوانند خوب بجنگند، مورچه‌های آزمایشی با اعضای آن لانه‌ها دشمنی بیشتری داشتند، حتی مورچه‌هایی که قدرت مبارزه را داشتند، پرخاشگری کمتری نشان دادند. این در حالی بود که آنها در لانه هایی که قبلاً با آن ها برخورد نکرده بودند، تهاجمی تر از مورچه ها بودند.
وقتی مورچه ها مرتباً با مورچه های لانه ساز دیگر روبرو می شوند، این نشان می دهد که آنها احتمالاً برای غذا با هم رقابت می کنند. با این حال، هنگامی که برخوردها به ندرت اتفاق می افتد، این نشان می دهد که رقابت توسط جغرافیا یا وابستگی به منابع مختلف غذایی محدود شده است. در این موارد دلیلی برای شروع درگیری وجود ندارد که به هر دو طرف آسیب برساند.
با این حال، قبل از مطالعه جدید، مکانیسم این امر مشخص نبود. این تحقیق نشان می‌دهد که مورچه‌ها بوی خاص لانه‌های مورچه‌ای را که با آنها برخورد می‌کنند به خاطر می‌آورند. نهرینگ در بیانیه ای گفت: «ما اغلب حشرات را به عنوان روبات های از پیش برنامه ریزی شده در نظر می گیریم. “مطالعه ما شواهد جدیدی ارائه می دهد که مورچه ها از تجربه یاد می گیرند و می توانند بدخواهانه را در خود جای دهند.”
اثر مشابهی که «اثر همسایه بد» نامیده می‌شود، در انسان نیز قابل مشاهده است. یکی از ویژگی هایی که اغلب مورد انتقاد قرار می گیرد این است که مردم بیشتر با نزدیک ترین افراد به مبارزه می پردازند. به عنوان مثال، به جای اینکه در برابر دشمنان دورتر متحد شوند، بر سر مسائل کوچک سیاسی یا مذهبی با هم درگیر می شوند.
ادامه مطلب
فیلم زندگی برایان با طنز موضوع به نقطه عطفی فرهنگی تبدیل شد. در سریال بازی تاج و تخت، اگرچه داستان در دنیایی فانتزی می گذرد، اما این مشکل به شکل واقعی تری نشان داده می شود. زیرا بسیاری از قهرمانان ترجیح می دهند با همسایگان خود بجنگند تا با دشمنی که می تواند همه آنها را نابود کند.
انسان ها مانند مورچه ها نیستند و گاهی اوقات می توانند تهدیدها را منطقی تر ارزیابی کنند. اگر بفهمیم چه عواملی منجر به شکل گیری این رفتارها در طول تکامل شده است، ممکن است یاد بگیریم که منطقی تر عمل کنیم. البته راه حل این مشکل ساده نیست. مثلاً اینطور نیست که با عطر زدن به دشمن کاری کنیم که تجربه بد گذشته را به یاد نیاورد!
آزمایش‌های انجام‌شده روی مورچه‌ها نشان می‌دهد که از نظر تئوری دو کلونی مورچه می‌توانند بدون درگیری در کنار هم زندگی کنند، سپس یک مورچه می‌تواند به اندازه کافی تهاجمی عمل کند تا مورچه‌های دیگر واکنش نشان دهند و این یک چرخه منفی را شروع می‌کند که در نهایت منجر به جنگ تمام عیار بین مورچه‌ها می‌شود. دو مستعمره حالا خودتان قضاوت کنید که آیا رفتار مشابهی در انسان ها نیز دیده می شود یا خیر.
تحقیق در دفتر خاطرات نامه های زیست شناسی منتشر شده است.
