شب گذشته مصادف با ماه محرم، مختارنامه به اکران تلویزیون بازگشت. گفتند این سریال امسال کاملا بدون سانسور پخش می شود. البته الان تعداد تکرارهای این سریال از دست ما خارج شده است. اما قبل از مختارنامه، تلویزیون آثار بسیار فنی و قدرتمندتری را در رهبر مخفی خود گنجاند. سریالی مثل شب دهم ساخته حسن فتحی که بر اساس داستانی دراماتیک از دوره پهلوی ساخته شده است. مطلبی که در ادامه می خوانید، بازخوانی مقایسه دو اثر پرمخاطب تلویزیون در ایام محرم است.
«شب دهم» و «مختارنامه» دو اثر مهم در تاریخ تلویزیون هستند، اما درباره دومی بسیار بیشتر از اولی بحث شده است، اگرچه از بسیاری جهات نمی تواند یک اثر تاریخی باکیفیت باشد، در اینجا نشان می دهیم که چرا مختارنامه ضعیف است و شب دخمت خیلی بهتره.
دلایل متعددی برای ضعیف بودن «حکومت» وجود دارد
در اوایل دهه 1980 مقامات تلویزیون سرانجام به داوود میرباقری اجازه ساخت مختارنامه را دادند. میر باقری هوشمندانه مختار تقفی را به عنوان شخصیت اصلی اثر خود برگزید. قهرمانی که به خونخواهی امام حسین (ع) و یارانش قیام می کند. با تمام سایه روشن هایی که در روایت های داستان مختار تقفی و قیام او دیده می شود، این شخصیت مورد پسند و محبوب شیعیان است. انتقام مختار هسته دراماتیک سریال میر باقری را تشکیل می دهد.
ویژگی بد
اگر محوریت سریال حضرت علی (ع) بیشتر بر شخصیت پردازی بود، مختارنامه عمدتاً حماسه را مورد توجه قرار می دهد. رویکردی که باعث می شود شخصیت ها فاقد عمق باشند و مانند قهرمانان سریال امام علی (ع) شناسایی کامل مخاطب را جذب نکنند. همچنین برخی اشتباهات تاریخی در بیان داستان باعث انتقاداتی به این مجموعه شد.
استفاده از ضرب المثل های ایرانی در داستان غیر ایرانی
استفاده از ضرب المثل های فارسی در دیالوگ ها از دیگر مواردی است که در پخش اولیه سریال مورد انتقاد قرار گرفت.
دوبله ای که انتظارات را برآورده نکرد
در مجموع حدود 70 شخصیت مختارنامه دوبله شد و به گفته حمیدرضا آشتیانی پور ناظر دوبله اثر، مختار تنها نقشی بود که کارگردان با دوبله موافقت نکرد. اما شخصیت های دیگری که صدای راوی روی آن ها نشسته بود در حدی نبودند که بیننده را راضی کند و شاید بهتر بود از صدای خود بازیگر در نقش فریبرز عرب نیا استفاده می شد.
ما خسته ایم
مختارنامه یکی از پرتکرارترین سریال های تاریخ تلویزیون است که در مناسبت های مختلف تکرار می شود. موضوعی که هر بار انتقاداتی را در صدا و سیما به همراه دارد و در فضای مجازی ابزاری برای شوخی در اختیار کاربران قرار می دهد.
چند دلیل برای ادامه «شب دهم».
«شب دهم» سریالی به نویسندگی و کارگردانی حسن فتحی است که در سال 1380 ساخته شد و به دلیل شباهت عید نوروز با ایام محرم از شبکه یک سیما پخش شد. روزهای پایانی حکومت رضاشاه بر ایران و خانواده پهلوی که مخالف این مراسم هستند، فضای اصلی سریال را تشکیل می دهد.
مخالفت با یکی از قدیمی ترین و پرمخاطب ترین مراسم مذهبی ایران که ریشه در فرهنگ و تاریخ دارد و شاخه ای بسیار موفق و صحیح از شاهنامه خوانی است که ترکیب آن با یک موضوع مهم مذهبی مانند واقعه عاشورا، آن را به یکی از پرطرفدارترین هنرهای نمایشی این سرزمین تبدیل کرده است.
تیم حرفه ای
همه عوامل شب دهم حرفه ای هستند و سابقه طولانی دارند که نمی توان به صورت جداگانه به آن اشاره کرد. اما اگر بخواهم چند مورد از آنها را نام ببرم، بگذارید با تیتراژ این سریال باشد. در عنوان آغازین سریال، از همان ابتدا نمایش نمادهایی که ریشه در آیین و سنت ایرانی دارد، چشم نواز بود.
یک داستان محبوب و لذت بخش
«شب دهم» تلفیقی از همه مدل های جذاب روایت سریال پرطرفدار بود. موضوع مذهبی، قهرمان لوتیماسلاک، عشق غیرممکن، حکومت های شیطانی، مقامات فاسد و دوستی های مردانه. این روایت برگرفته از مجموعه ای از نمادهایی از چرخه سینمای جاهلی است، مانند زنان روسری و زنان کلاه دار، مردان سبیل و ریش که شیرینی می گویند و هدفشان صفا و مشکلشان ایمان است.
موسیقی ماندگار
موسیقی سریال یکی از مهم ترین ویژگی های آن است. تجربه ثابت کرده است که موسیقی و به خصوص تیتراژ یک سریال در صورت موفقیت، دلیلی بر ماندگاری آن سریال در ذهن مخاطب می شود. تیتراژ پایانی شب دهم نیز سه عنصر داشت. آهنگسازی فردین خلعتبری، شعر افشین یدالهی و آواز علیرضا قربانی.
بزی به نام کتایون
حسین یاری نیز با بازی در نقش حیدر هوشمر به چهره ای محبوب تبدیل شد اما بدون شک برنده همه بازیگران سریال در سال 80 آستین کتایون ریاحی بود. او در سال 1359 با این سریال و فیلم «شام آخر» ساخته فریدن گیرانی همه نگاه ها را به سمت خود معطوف کرد. بازیگر فراموش شده ای که پس از دو نقش برجسته دوباره به کانون توجه مردم و سینما بازگشت.
نظر کاربران چیست؟
حامد: کاش حداقل هر سال شب دهم به جای مختار پخش می شد.
جواهر: خبر خوب اینه که امسال به جای مختار شبکه دهم شب پخش میشه و تیترشو بشنوی قشنگه :))
مهتا: شب دهم>>>>>>مختار. برای 7372727، تماشای شب دهم را آغاز می کنیم.
قیصر: تو یادت نمیاد پیش از این به جای فیلم مختار، سریال شبانه دهم را پخش کردند. حیدری بود که عاشق شده بود و… پیر شدیم و رفتیم
بهترین
