جسد ۲۴۰۰ ساله‌ای که دانشمندان توانستند اثر انگشت او را هم ثبت کنند

«تابناک با تو» – در ۶ می‌۱۹۵۰، برادران ویگو و‌امیل هوجگارد در حال بریدن زغال سنگ نارس در شبه جزیره یوتلند در دانمارک بودند که با جسدی روبرو شدند.

آن‌ها فوراً با پلیس تماس گرفتند، زیرا فکر می‌کردند با یک قربانی قتل اخیر برخورد کرده‌اند. یک دانش‌آموز از کپنهاگ اخیراً ناپدید شده بود و جسدی که آن‌ها پیدا کردند مردی بود که قدش به آن دانش‌آموز نمی‌خورد.

اما علی‌رغم وجود ویژگی‌هایش که نشان می‌دهد او اخیراً مرده است، لباس‌هایش چیز دیگری را نشان می‌دهد. او یک کلاه نوک تیز از پوست و پشم گوسفند و همچنین یک طناب از پوست بافته شده حیوانات دور گردنش داشت. پوست، مو و ناخن‌هایش به رنگ قهوه‌ای چرمی برنزه بود.

به زودی مشخص شد که او یک قربانی قتل اخیر نیست، بلکه یک جسد قدیمی حفظ شده در باتلاق است – جسدی که به طور طبیعی مومیایی شده و تا هزاران سال در باتلاق زغال سنگ نارس نگهداری شده.

این مرد به خاطر کشف در نزدیکی دهکده دانمارکی تولوند به نام مرد تولوند شناخته شد و این واقعیت که پس از دو هزار سال به خوبی حفظ شد تا به امروز تکان دهنده است.

زمان‌سنجی کربنی نشان داد که مرد تولوند بیش از ۲۰۰۰ سال قدمت دارند و قدمت آن به زمانی بین ۴۰۵ تا ۳۸۰ قبل از میلاد مسیح در عصر آهن بازمی‌گردد. تخمین‌زده می‌شود که این مرد حدود ۴۰ سال سن داشته باشد که با حلق آویز شدن جان خود را از دست داد.

در حالی که گفته می‌شد او ممکن است به دلیل جنایتی اعدام شده باشد، حدس غالب اکثر کارشناسان این است که مرگ او نوعی قربانی آیینی برای خدایان بوده است. چرا که اگر عنوان یک جنایتکار اعدام می‌شد، بقایای او سوزانده می‌شد.

ویژگی‌های صورت و اندام‌های داخلی مرد تولوند، از جمله قلب، ریه‌ها و کبد، به‌طور تکان‌دهنده‌ای به خوبی حفظ شده بود، اگرچه پوست بازو‌ها و دست‌های او تخریب شده بود و فقط بافت و استخوان سفت شده بود. جسد در وضعیت جنینی قرار گرفته بود، با چشمان بسته و دهانی در حالت یک لبخند اندک.

دانشمندان توانستند اثر انگشت او را بگیرند در وضعیت خوبی قرار داشت. حتی اندام‌های بدنش هم وضعیت خوبی داشتند و تجزیه و تحلیل معده‌اش نشان داد که او آخرین وعده غذایی خود را بین ۱۲ تا ۲۴ ساعت قبل از مرگ خورده است. بر اساس مواد تشکیل دهنده، احتمالاً نوعی فرنی یا غلات بود که عمدتاً از دانه کتان و جو تهیه شده بود.

اکثریت قریب به اتفاق اجساد باتلاقی مانند مرد تولوند در شمال اروپا کشف شده و مربوط به عصر برنز و آهن است.

به گفته نویسنده کریستین فیشر در کتاب مومیایی‌ها، بیماری‌ها و فرهنگ باستانی، تخمین‌زده می‌شود که ۱۲۲ جسد کامل باتلاقی پیدا شده است و می‌توان آن‌ها را به حساب آورد، اگرچه برخی تخمین‌ها تعداد آن‌ها را به ۱۴۰۰ می‌رساند.

تقریباً تمام اجساد باتلاقی که پیدا شده‌اند به نظر می‌رسد در نوعی مراسم قربانی یا مجازات آیینی کشته شده‌اند. به گفته استاد باستان‌شناسی و نویسنده پیتر ویلهلم گلوب، اجساد احتمالاً برای الهه Nerthus، که به عنوان مادر زمین نیز شناخته می‌شود، قربانی شده بودند، که مظهر صلح و رفاه پنداشته می‌شد.

اولین اجساد باتلاقی ثبت شده در قرن هفدهم پیدا شد. یکی از آن‌ها در سال ۱۶۴۰ در آلمان کشف شد که گمان می‌رود اولین جسد باتلاقی باشد و یک دستگاه حفاری زغال سنگ نارس در ایرلند شمالی در سال ۱۷۸۰ به یکی از آن‌ها برخورد کرده که به نظر می‌رسد اولین گزارش منتشر شده از اجساد باتلاقی باشد.

تا به امروز، قدیمی‌ترین جسد باتلاقی که کشف شده است مرد کولبیرگ محسوب می‌شود که بقایای آن به حدود ۸۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح مربوط می‌شود. تمام بدن او یافت نشد، فقط یک جمجمه و قطعات استخوانی یافت شد، اما مرد تولوند قدیمی‌ترین مجموعه استخوان‌های انسانی است که تا کنون در دانمارک پیدا شده است.

علم مومیایی شدن مرد تولوند

عناصر طبیعی مسئول مومیایی کردن طبیعی این اجساد هستند.

آب موجود در باتلاق‌های زغال سنگ نارس به دلیل مجاورت با آب‌های سرد شور، مانند دریای شمال اسکاندیناوی، بسیار اسیدی است. سطح بالای نمک و پوسیدگی خزه، سطوح قابل توجهی اسید را در باتلاق آزاد می‌کند.

آب موجود در این باتلاق‌ها تقریبا همان pH سرکه را دارد، که باعث می‌شود بقایای انسانی که در باتلاق باقی می‌ماند، به روشی مشابه که از سبزیجات با سرکه ترشی درست می‌کنیم، حفظ شود. این اسید از رشد باکتری‌ها جلوگیری می‌کند که باعث زوال و تجزیه بدن می‌شود.

اجساد باتلاق همه در طول زمستان در آب قرار می‌گرفتند، زمانی که دمای آب کمتر از چهار درجه سانتیگراد بود. این دما‌ها مشابه دمای یخچال‌ها هستند و مانند یخچال‌ها، دمای سرد مانع از رشد و رشد باکتری‌ها می‌شود.

تجزیه و تحلیل محتویات معده مرد تولوند این را تأیید کرد، زیرا آخرین وعده غذایی او شامل جو و دانه بود که نشان دهنده یک وعده غذایی زمستانی است.

کشف اجسام باتلاق بیشتر

کشف اجساد باتلاقی مانند مرد تولوند پس از اولین کشف در قرن هفدهم نسبتاً به صورت پیوسته صورت گرفته. این امر به ویژه در زمانی که زغال سنگ نارس برای استفاده به عنوان سوخت جمع‌آوری می‌شد، اتفاق می‌افتد. در دهه ۱۹۶۰، زغال سنگ نارس ۴۰ درصد برق ایرلند را تأمین می‌کرد.

با این حال، استفاده از زغال سنگ نارس به عنوان سوخت تقریباً متوقف شده که تا حد زیادی به دلیل پیامد‌های زیست محیطی. زغال سنگ نارس است که آلاینده‌تر از زغال سنگ است و دی اکسید کربن بیشتری نسبت به زغال سنگ و دو برابر گاز طبیعی در هنگام سوزاندن تولید می‌کند.

از زمان کاهش استفاده از زغال سنگ نارس به عنوان سوخت، اجسام باتلاقی کمتر و کمتری پیدا شده است. با این حال، تعداد کمی هنوز موفق به کشف شده‌اند، مانند مرد کشل که در سال ۲۰۱۱ در ایرلند کشف شد.

وضعیت مرد تولوند در امروز

جسد مرد تولوند را می‌توان در موزه سیلکبورگ دانمارک مشاهده کرد. با این حال، بیشتر جسد به دلیل تکنیک‌های ضعیف نگهداری در زمان کشف جسد خشک شد. فقط سر، پا‌ها و یک انگشت شست در حالت اولیه خود حفظ شدند.

زمانی که او در سال ۱۹۵۰ پیدا شد، از بدن و سرش عکس‌برداری با اشعه ایکس انجام دادند، بنابراین می‌توانید ببینید که مغز کاملاً حفظ شده. دانشمندان او را کالبد شکافی کردند، روده‌هایش را بیرون آوردند و دوباره سر جایش گذاشتند.

این موزه ادعا می‌کند که مرد تولوند «احتمالاً حفظ‌شده‌ترین جسد از دوران ماقبل تاریخ در جهان است.»

منبع: یک پزشک